Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Tıp Fakültesi Dâhili Tıp Bilimleri Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber, Koronavirüs (Covid-19) salgınının çocuk ve ergenler üzerindeki yansımaları ve ebeveynlerin bu süreçte çocuklara nasıl yaklaşması gerektiği konusunda önemli tavsiyeler verdi
Sözlerinin başında erişkinler gibi çocukların da daha önce deneyimlemediği bir durumla şu an karşı karşıya kaldığını hatırlatan Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Tıp Fakültesi Dâhili Tıp Bilimleri Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber, bu süreçte çocuklara doğru yaklaşmanın son derece önemli olduğunu ifade etti. Doğru bir yaklaşım ile korku ve kaygıların sınırlandırılabileceğini söyledi. Ebeveynlerin çocuklarını dinlemelerinin ve kaygılarını anlamalarının önemli bir yaklaşım şekli olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Büber, çocukların doğru bilgilendirilmesi ve nasıl bir yaklaşım içine girilmesi gerektiği konusunda anne ve babaların doğru bilgi kaynaklarından faydalanmaları gerektiğini ifade etti.
“Çocuklarımıza, Virüsün Bulaşma Yolları ve Alınması Gereken Önlemler Yaşlarına Uygun ve Doğru Bir Şekilde Anlatılmalıdır”
Covid-19’u hayatımızın bir parçası haline getirmenin bireylerde kaygı ve stresi arttıracağına dikkat çeken Dr. Öğr Üyesi Ahmet Büber sözlerine şöyle devam etti: “Çocuklara bu durum anlatılırken yaşlarına uygun ve anlayabilecekleri bir şekilde yaklaşılmalı. Çocuklar virüs, mikro organizma gibi kavramlara çok aşina değiller. Kafalarında bu konu ile ilgili bir şey şekillenmeyebilir. Bu durumu bir öykülendirme şeklinde ya da bir çizim yaparak anlatmak mümkündür. Bunu yaparken de doğru bir şekilde anlatmak gerekiyor. Bu salgından korunmak için bizden istenilen bazı şeyler var. Örneğin; ellerimizi sık sık yıkamak, sosyal mesafeyi korumak ya da evde kalmak gibi. Bu virüsün nasıl yayıldığını ve uyulması gereken kuralları çocuklarımızın bilmesi önemlidir. Çocuklarımıza açıklayıcı bir şekilde yapılması gerekenleri anlattığımızda zaten çocuklarımız bu durumu anlayacaklardır. Bazı çocuklarımızda ya virüsü büyüklerime bulaştırırsam kaygısı olabiliyor. Ancak çocuklarımız virüsün bulaşma yollarını öğrendikleri, virüse karşı gereken önlemleri aldıkları ve evlerinden çıkmayıp sosyal izolasyonu sağladıkları takdirde virüsün kendilerine bulaşmayacağını bilirlerse; yaşayacakları “ya ailemden birine bulaştırırsam?” kaygısını da önlemiş oluruz”.
“Eğer Ailelerimiz Bu Duruma Sakin Yaklaşabilirlerse Çocuklarımız da Daha Sakin Olacaktır”
Bazı ebeveynlerin çok kaygılı ve stres düzeylerinin yüksek olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber, çocuklara yapılması gerekenleri anlatan anne ve babaların öncelikle kendi kaygı düzeylerini gözden geçirmelerini ve yaşadıkları kaygıları en aza indirmeye çalışmalarını tavsiye etti. Anne ve babaların davranış biçimlerinden çocukların etkilendiğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Büber, “Eğer ailelerimiz bu duruma sakin yaklaşabilirlerse çocuklarımızın da yine sakin kalacağını görebiliriz. Sürekli Covid-19 hakkında konuşmak gerginliği ve kaygıyı arttıran bir durum. Çocuklarımız da bizlerden etkileniyor. Sakin kalarak çocuklarımızın da sakin kalmasını sağlayabiliriz.”
Salgın Endişesi Çocuklarda Farklı Yaş Gruplarında Farklı Tepkilerle Kendini Gösteriyor
0-2 yaş aralığındaki bebeklerin, ebeveynlerinin kaygılı ve keyifsiz olmasını anlayabileceğinin ve bu durumda sebepsiz ağlama ya da oyuncakları ile ilgilenmeme gibi davranışlar sergileyebileceğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber, 3-5 yaş aralığındaki çocukların ise bu kaygı ve endişe ortamında ebeveynlerine yapışma gibi bir davranış gösterebileceklerini söyledi. 6-10 yaş aralığındaki çocukların bu durumda kaygı ile birlikte sinirli davranışlar içine girebileceğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Büber, bu yaş aralığındaki çocukların beslenme ya da giyinme gibi aktivitelerde ailelerinden daha fazla yardım isteme davranışı sergileyebileceklerine değindi. Ergenlik döneminde olan çocukların sürekli virüs ve salgın ile ilgili şeyleri okumalarının kaygılarını, gerginliklerini arttırdığını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber, bu gerginliklerin bazı çocuklarda içe kapanıklığı arttırabildiğini söyledi. Bu durumu yaşayan ailelerin gerginliği yatıştırıcı bir tavır takınmalarını tavsiye etti.
Bu süreçte ailelere, çocuklarına nasıl yaklaşmaları gerektiğini konusunda tavsiyelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber şunları kaydetti: “Öncelikle anne ve babalarımız iyi olmalıdır. Ebeveynler endişeliyken çocukların iyi olmasını beklemek aslında çocuklara da yapılan bir haksızlık. Huzursuzluk ve kaygı yaşayan ailelerde çocukların da benzer kaygı ve huzursuzlukları yaşıyor olması beklenen bir şey. Anne ve babaların iyi olması ve bu durumla başa çıkabiliyor olması son derece önemlidir. Salgın sürecinde ebeveynlerin stresten uzaklaşabilmek adına kendilerine de zaman ayırabilmeleri ve kendilerine iyi gelen aktiviteleri yapmaları önemli. Evde egzersiz yapabilirler ya da kitap okuyabilirler. Bu aktivitelerin olumlu geri dönüşleri olacaktır. Aynı zamanda çocuklarımız ile evde daha fazla zaman geçirdiğimiz bir süreçten geçiyoruz. Bunu bir fırsat olarak görüp belli zaman aralıklarında çocuklarımızla onların istekleri doğrultusunda birlikte zaman geçirebiliriz. Resim yapmak, oyun oynamak, şarkı söylemek, yapboz yapmak, hoşlandığı şeylerden konuşmak gibi. Dersleri internet ve televizyon üzerinden takip eden çocuklarımız için belli rutinler oluşturmak da çok önemli. Yine aileler, daha önce olduğu gibi erken kalkıp birlikte kahvaltı yapıp tıpkı okula gidiyormuş gibi daha önce yaptıklarını yapmaya devam edebilirler.”
“Çocukların Sürekli Salgın ile İlgili Haberleri İzlemeleri Onların Psikolojilerini Olumsuz Etkileyebilir”
Derslerin internet üzerinden işlenmesi ve çocukların tablet, bilgisayar gibi teknolojik cihazlarla daha sık vakit geçiriyor olmasının teknoloji bağımlılığı konusunda aileleri bir nebze de olsa endişelendirdiğini ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Büber, bu süreçte ders dışı zamanın daha verimli ve teknolojik cihazlardan uzak bir aktivite ile değerlendirilmesinin önemine değindi. Salgın ile ilgili haber ve konuşmalardan çocukların uzak tutulmasının onlar için iyi olacağının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Büber, çocukların sürekli salgın ile ilgili haberleri izlemelerinin onların psikolojilerini olumsuz etkileyebileceğini sözlerine ekledi.
